سولفونیک اسید (sulfonic acid)

سولفونیک اسید دسته‌ای از ترکیبات آلی گوگرد دار است که فرمول کلی آن به صورت RS(=O)₂–OH است که در آن R نشان دهنده یک گروه آلکیل یا آریل است. نمک سدیم آن ، به عنوان سورفکتانت آنیونی در اکثر شوینده‌های خانگی نظیر مایعات ظرفشویی و پودرهای لباسشویی کاربرد دارد و از ارزان ترین سورفاکتانت ها به شمار می رود.فرمول شیمیایی اسید سولفونیک (LABSA) CH₃(CH₂)₁₁C₆H₄SO₃H  است و شکل ظاهری آن مایع قهوه ای رنگ می باشد.اسید سولفونیک دو گرید صنعتی و آزمایشگاهی دارد.

نام دیگر اسید سولفونیک، آلکیل بنزن خطی سولفونه (LABSA) یا Linear Alkyl benzene solfonic acid است.

تولید اسید سولفونیک:

برای تولید سولفونیک معمولا از روش سولفوناسيون الكليل بنزن خطي استفاده می شود. و مواد تشکیل دهنده آن الکیل بنزن خطی ، اکسیژن ، گوگرد و اسید سیتریک می باشند.

موارد مصرف و کاربرد

1. آلكيل بنزن اسید سولفونیک به عنوان سورفكتانت آنيونيك در فرمولاسيون بسياري از تركيبات شوينده مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

2. اين سورفكتانت يكي از ارزان ترين سورفكتانت ‌هاي مصرفي در صنايع شوينده مي ‌باشد و مهمترين و پر مصرف ترين ماده سورفكتانت در فرمولاسيون شوينده ‌هاي پودر و مايع مي‌باشد.

3. اين تركيب بعنوان عامل پاك كننده، كف كننده و از بين برنده لكه ها در فرمولاسيون بيشتر تركيبات شوينده مصرف مي‌شود

4. این اسیدها با فرمول عمومی HSO₃R که R می‌تواند متان یا بنزن و ... باشد، محلول در آب ، غیر فرار و جاذب رطوبت هستند و به عنوان عوامل امولسیون کننده ، مواد افزودنی و روغنهای روان ‌کننده و به عنوان جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی استفاده می‌گردد.

5.در رنگ ها به عنوان تامین کننده گروه سولفونیل در رنگ های آنتروکینون استفاده می شود.

6. مواد ضد باکتری سولفاد از سولفونیک اسید تولید می شود که مصرف دارویی دارد.

محل نگه داری اسید سولفونیک:

در ظروف درب دار و محیطی خنک و خشک با تهویه مناسب نگه داری شود.

ضایعات اسید سولفونیک:

با استفاده از دستکش ضایعات آن را جمع کرده و با ماده های خنثی کننده مخلوط شود وسپس بسته بندی و دفع شوند و محل نگه داری از آن ها را پس از دفع ضایعات بشویید.

نکات ایمنی استفاده از اسید سولفونیک:

تماس با چشم: در این صورت باعث سوزش شدید چشم میشود و در این صورت چشم را باز نگه داشته و به مدت 15 دقیقه با آب ولرم شستشو داده شود.

تماس با پوست: در این صورت باعث سوزش و تحریک پوست می‌شود، در این صورت باید لباس های فرد را در آورده و قسمت آلوده را با آب و صابون شسته و لباس ها قبل از استفاد مجدد شسته شود.

تنفس: در صورت تنفس بخارات آن باعث سوزاندن سیستم تنفسی می‌شود، در این صورت فرد مصدوم را به هوای آزاد منتقل کرده و در صورت ادامه داشتن مشکل تنفس دستگاه اکسیژن وصل شود.

گوارشی: در این صورت دهان فرد مصدوم شستشو داده شود.